ژانر خلقیات: نگاهی تحلیلی

author

Abstract:

از گذشته تاکنون، برخی خارجی‌ها و ایرانی‌ها بر پایة مشاهدات خود درمورد خلق‌وخو و منش ایرانی سخن گفته‌اند. این برآوردها که معمولاً بار منفی داشته، به‌تدریج به ماتریس تبیینی تبدیل شده است؛ به این صورت که گفته می‌شود بسیاری از کردارهای مشاهده‌شده در میان ایرانیان ناشی از خلقیات یا فرهنگ ایرانی است. درمورد میزان اعتبار گزاره‌های مشاهدتی از قبیل «ایرانی دارای فلان خصلت است»، و گزاره‌های تبیینی مانند اینکه «دلیل فلان وضعیت ایران فلان خصلت ایرانی است»، بحث‌هایی صورت گرفته است. به‌ویژه دربارة دقیق‌نبودن برخی از این تعمیم‌ها و احتمالاً خسارت‌‌داشتن پذیرش عام آن‌ها اظهارنظرهایی صورت گرفته است. مقالة حاضر به نقد منطقی-تحلیلی این نوع گزاره‌ها می‌پردازد. براساس این پژوهش، دشواری این امر که چرا و به چه دلیل ایرانی این اوصاف را دارد، حاکی از این است که مشکل اصلی در اثبات شیوع این اوصاف در میان ایرانیان نیست، بلکه معضل اصلی اثبات نبود آن در میان غیرایرانی‌ها است. در فرضیة مقالة حاضر بیان می‌شود بیشتر مواردی که به خلقیات ایرانی مشهور است، در حدودی که صحت داشته باشد، به‌دلیل مفاد فرهنگ ایرانی نیست، بلکه منظور سطح فرهنگ ایران است. این سطح فرهنگ، چه در گذشته و چه حال و به‌رغم تحولات، اختصاصی به ایران نداشته است و در هر زمان بسیاری ملل دیگر با سطح فرهنگی معادل همراه بوده‌اند و همان عوارض رفتاری را داشته‌اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نگاهی به خودشرق‌شناسی در ایران مدرن بررسی کتاب خلقیات ما ایرانیان اثر سیدمحمدعلی جمال‌زاده

سیدمحمدعلی جمال‌‌زاده یکی از سه بنیان‌‌گذار اصلی ادبیات داستانی معاصر فارسی به شمار می‌رود. با این حال، وی بخشی از شهرت خود را مدیون کتابی است به نام خلقیات ما ایرانیان که در سال 1345 به چاپ رسیده است.[i] در این کتاب، جمال‌‌زاده به مثابۀ طبیب در پی شناخت درد جامعۀ ایران است؛ دردی که مانع ترقی و علت‌‌العلل عقب‌‌ماندگی ما بوده است. درد یا همان عامل بیماری فسادی است در خلقیات ما ایرانیان؛ بدین معن...

full text

نگاهی تحلیلی به فاجعة حَرَّه

حدود سه سال پس از حادثة جانگداز عاشورا که در کربلا رخ داد، واقعة دردناک «حَرَّه» به فرمان یزید فرزند  معاویه، حاکم ستمگر اموی، در شهر مدینة منوره به وقوع پیوست و بدینوسیله دستگاه خلافتش در نظر مردم، به ویژه اهالی مدینه بیش از پیش اعتبار خود را از دست داد؛ چرا که این شهر، پایگاه نخستین ِحکومت اسلام بود و در نگاه مسلمانان، پس از مکه ـ سرزمین وحی و رسالت و زادگاه توحید ـ  قداست و ارجی ویژه داشت. بناب...

full text

نگاهی تحلیلی به فلسفه کارناپ

تلاش برای حل مهمترین مسائل عالم اندیشه توسط زبان و نیز نمادهایی که زبان طبیعی به وسیله آن به زبان نمادین تبدیل می شود از جمله کارهایی است که مدتهاست ذهن متفکرین مغرب زمین را به خود مشغول نموده است . یکی از بزرگترین این متفکران که با پوزیتیوریسم منطقی آغاز نمود و سپس در حیطه فلسفه های تحلیل زبانی به کار خود ادامه داد رودلف کارناپ است که مقاله حاضر مروری است بر مجموعه فعالیتهای علمی او در زمینه ه...

full text

سیادت ژانر تحلیل کتاب ژانر فیلم؛ از کلاسیک تا پساکلاسیک

در این نوشتار سعی شده است تا کتاب ژانر فیلم؛ ازکلاسیک تا پساکلاسیک در محورهای: معرفی کلی اثر و مولف، تحلیل بیرونی، تحلیل درونی و جایگاه اثر، بررسی و امتیازات و کاستی‌‌های آن تبیین شود. احساس کمبود در تولید و تنوع ژانر در سینمای ایران و نیاز به آگاهی بیشتر در زمینه مطالعات ژانر، چاپ کتاب‌‌های بیشتری در این حوزه را ضروری کرده است. به همین دلیل کوشش ناشر و مترجم در ارائه اثری تحلیلی که فر...

full text

نگاهی تحلیلی- تطبیقی به اساس‎الفضل قندزی

یکی از بهترین مشخصه‎ها در معرفی پیشینه فرهنگ ملل گوناگون و اصالت آن نسخه‎های خطی است که بخشی از میراث فرهنگی و شناسنامه ادبی، تاریخی و فرهنگی یک ملت هستند؛ بنابراین معرفی و تصحیح آن‎ها ارج نهادن به هویت ملی است. شاید بتوان گفت ایران، کشوری است که نفیس‎ترین و ارزشمندترین دست‎نوشته‎های خطی را در خود جای داده‎است. یکی از این دست‎نوشته‎ها، «اساس‎الفضل» در زمینه بلاغت، تألیف «محمود‎ بن محمد بن احمد ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 2

pages  257- 278

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023